Drie identieke plannen, drie verschillende beoordelingen

Een inschrijver die bij verschillende aanbestedingen voor het groenonderhoud in een aantal woonwijken binnen de gemeente drie maal een identiek plan van aanpak indient, en vervolgens drie verschillende scores ontvangt. Dat ontlokt bij veel inschrijvers de reactie dat dit toch niet zou moeten kunnen. Termen als willekeur en favoritisme komen al snel bovendrijven, omdat geen sprake lijkt van een uniforme beoordeling.

Joost Haest advocaat bij Severijn Hulshof

De inschrijver die dit overkwam diende een klacht in bij de Commissie van Aanbestedingsexperts. In advies 200, dat gepubliceerd is op 31 oktober 2016, geeft de Commissie aan dat zij wel begrip heeft voor het standpunt van inschrijver, maar oordeelt dat een klacht ten aanzien van de drie verschillende scores alleen kan slagen indien I) bij de aanbestedingen steeds dezelfde EMVI leidraad is gehanteerd II) steeds dezelfde beoordelingsprocedure is gevolgd en III) de beoordelingscommissie steeds uit dezelfde personen bestond. En bij dat laatste onderdeel wringt voor de klager de schoen, omdat de beoordelingscommissie niet steeds uit dezelfde personen bestond. Dat brengt volgens de Commissie onvermijdelijk mee dat enige subjectiviteit in de beoordeling onontkoombaar is en dat enige verschillen in de uitkomsten toelaatbaar zijn. Alleen wanneer de verschillen in de beoordeling buitenproportioneel groot zijn, kan dat er op duiden dat sprake is geweest van een te grote mate van subjectiviteit. Vervolgens wordt geoordeeld dat de verschillen in de beoordelingscijfers (tweemaal een acht en eenmaal een tien) niet buitenproportioneel worden geacht. Dit onderdeel van de klacht van inschrijver wordt dan ook ongegrond verklaard.

De Commissie verwijst in haar advies naar een recente uitspraak van de rechtbank Den Haag van 5 augustus 2015 (ECLI:NL:RBDHA:2015:10016). De rechtbank oordeelde dat indien de beoordeling van de kwaliteitsonderdelen op dezelfde wijze plaatsvindt als bij een eerdere aanbesteding, niet automatisch meebrengt dat diezelfde foto’s ook dezelfde score opleveren. In die kwestie was sprake van een wijziging in de samenstelling – en daarmee de expertise – van het beoordelingsteam. Op die grond mocht de inschrijver er niet op vertrouwen dat de ingediende foto’s daadwerkelijk tweemaal hetzelfde resultaat zouden opleveren.

Verschillen bij beoordelingen van kwaliteitsonderdelen leveren aldus niet snel grond op de beoordeling aan te vallen. De subjectiviteit van beoordelaars vormt veelal het struikelblok. Om toch een kans te maken moet gekeken worden of de verschillen in de beoordeling buitenproportioneel groot zijn, zodat betoogd kan worden dat sprake is geweest van een te grote mate van subjectiviteit.